Do cải cách thị trường, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng kinh tế cao trong 20 năm qua (tăng trưởng GDP bình quân hàng năm là 6,5%). Tuy nhiên, đồng thời với việc thực hiện hoạt động của công nghiệp hóa, các vấn đề bảo vệ môi trường ngày càng trở nên trầm trọng hơn. Ở Việt Nam cũng như ở các nước đang phát triển, sự tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa trên việc khai thác cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên và phá hoại dần dần cân bằng sinh thái.

Đất bị suy thoái, đa dạng sinh học đang bị đe dọa, độ che phủ rừng giảm và chất lượng rừng bị suy giảm.

Ở các thành phố vừa và lớn, dân số ngày càng tăng lên do quá trình đô thị hóa, tình trạng ô nhiễm không khí và ô nhiễm nguồn nước trở nên nghiêm trọng bởi chất thải từ công nghiệp và các hộ gia đình. Đồng thời, việc xử lý chất thải không đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng và dịch vụ vệ sinh môi trường vẫn còn yếu kém. Chính điều này cùng với tình trạng sử dụng hóa chất trong sản xuất lương thực, thực phẩm đã làm tăng rủi ro đối với sức khỏe con người.

Bên cạnh đó, sản xuất công nghiệp dựa trên nền công nghệ lạc hậu cũng là một nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, dẫn đến lãng phí vì không tái tạo nguồn tài nguyên thiên nhiên. Tài nguyên biển và ven biển cũng đang bị cạn kiệt.

Nạn phá rừng bừa bãi không có kế hoạch để làm củi đốt (63%) và gỗ xuất khẩu (10%) ở khu vực nông thôn miền núi làm tăng nguy cơ đáng báo động của xói mòn đất, phát sinh hạn hán, nhiễm mặn và suy thoái đất ở vùng núi do mưa và dòng chảy của bùn. Do quá trình đô thị hóa, cường độ của hoạt động nông nghiệp ngày càng tăng. Việc tăng cường các hoạt động nông nghiệp ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn nước.

Ví dụ, kết quả của sự phát triển mạnh ngành nuôi cá và tôm trong nước trong khoảng thời gian 50 năm là 80% rừng ngập (bao gồm rừng ngập mặn ở miền Nam) đã bị phá hủy, đây là lớp bảo vệ tự nhiên của đất khỏi nguy cơ xói mòn từ các dòng chảy thấp. Việc đánh bắt cá biển không kiểm soát tại các dải bờ biển hẹp cũng dẫn đến sự sụt giảm trong sản xuất của ngành công nghiệp đánh bắt cá.

Theo các nhà khoa học Việt Nam, mất cân bằng sinh thái là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng các thảm họa tự nhiên, bao gồm hạn hán, hỏa hoạn, lũ lụt, gây ra thiệt hại vật chất rất lớn trong những năm gần đây.

Chính phủ Việt Nam đang dần dần nhận ra mức độ nghiêm trọng của các vấn đề môi trường và đang xây dựng các chính sách cũng như biện pháp để cải thiện điều kiện sống của người dân và bảo vệ môi trường. Việc áp dụng các điều luật, quy định và các cam kết của chính phủ đang nằm trong chiến lược quốc gia về bảo vệ môi trường và các chiến lược phát triển kinh tế-xã hội.